Als je kleine tomatenplantjes stilaan groot worden, of je hebt nieuwe plantjes gekocht, komt er een moment dat ze naar buiten kunnen. Eindelijk je tomaten uitplanten en meer plaats geven, zodat ze tot grote struiken met veel trossen tomaten kunnen groeien. Alleen, hoe plant je nu best uit? Dat leg ik hier uit!
- 1 Wanneer moet je tomaten uitplanten
- 2 Hoe ver moeten tomaten uit elkaar geplant worden
- 3 Hoe diep moet je tomaten zetten
- 4 Tomaten afharden voor ze naar buiten gaan
- 5 Tips bij het verplanten van tomaten
Wanneer tomaten uitplanten
Eens je zaailingen groter worden, kan je denken aan uitplanten. Voor je uitplant, moet het plantje minstens twee echte blaadjes hebben. Als een zaadje gekiemd is, zie je eerste de kiemblaadjes. Deze kiemblaadjes zijn tamelijk klein en hebben een weinig unieke vorm, met een egale rand. Zo’n een tot twee weken na het kiemen volgt het moment waarop de eerste echt blaadjes groeien. Dit zijn blaadjes met de typische kenmerken van tomatenbladeren, dus met de juiste vorm met een gekartelde rand. Pas wanneer deze blaadjes te zien zijn, kan je denken aan uitplanten.
Je zou ook kunnen kijken naar de grootte van het tomatenplantje. Als de plant zo’n 10 tot 15 centimeter groot is, wordt het zeker tijd om ze uit te planten in een grotere pot (of in volle grond). Plantjes van 5 centimeter uitplanten is vrij zinloos, veel plaats hebben die meestal toch nog niet nodig.
Een tweede tip die ik kan geven, is om te kijken naar de wortels van je plantjes. Als je onderaan de potjes wortels ziet uitkomen, wordt het tijd om de tomaten uit te planten. Een leuk voordeel van wachten tot je de eerste worteltjes ziet piepen onderaan het potje, is dat het uitplanten veel gemakkelijker wordt. Als de worteltjes goed ontwikkeld zijn, houdt het plantje zo alle aarde tussen de worteltjes vast en heb je veel minder kans om ze te beschadigen bij het verplanten. Erg handig!
Een andere factor die meespeelt is het tijdstip in het jaar. Tomaten kunnen niet tegen nachtvorst. Dit wil zeggen dat je ze pas ergens rond half mei buiten kan planten in de volle grond. Eerder uitplanten is enkel mogelijk als je ze tegen de koude kan beschermen, bijvoorbeeld in een serre. Dan kan je vaak vanaf half april al tomaten uitplanten, waardoor je wat sneller door alle stappen van de tomatenteelt kan gaan.
Hoe ver moeten tomatenplanten uit elkaar staan
Tomatenplanten worden tamelijk groot, dus zorg zeker voor voldoende ruimte tussen de planten. Liever te veel dan te weinig! De exacte afstand hangt helaas ook nog eens af van de tomatensoort, dus een eenduidig antwoord geven is niet eenvoudig.
Een goede richtafstand is ongeveer 40 centimeter tussen planten binnen eenzelfde rijtje voor soorten die redelijk smal blijven en vrij recht omhoog groeien. Voor soorten die wat breder worden, is zelfs 70 centimeter tot een meter soms aanbevolen. Zelf richt ik me op 50 centimeter, maar het hangt er wat vanaf hoeveel plantjes ik op een beperkte oppervlakte kwijt wil. Tussen de verschillende rijen richt je je best op ongeveer een meter, zodat de planten goed kunnen groeien en je er ook nog tussendoor kan lopen om onkruid te wieden of rijpe tomaten te plukken.
Hoe diep moeten tomaten geplant worden
Vaak wordt wel gezegd dat hoe dieper je je tomatenplantjes in de grond zet, hoe beter. Tomatenplanten hebben namelijk de eigenschap dat ze nieuwe wortels aanmaken aan de zijkant van de plant. Zet je een tomatenplantje dus dieper in de grond, dan zal je ook meer wortelvorming krijgen over de volledige lengte die onder de grond zit.
Belangrijk hierbij is wel dat je niet overdrijft. Als je bijna alle blaadjes onder de grond steekt, gaat je plant het ook niet meer goed doen! Ik probeer zeker de kiemblaadjes onder de grond te houden bij het verplanten. Daarnaast kijk ik ook naar de vorm van de plant. Is dit een lang, mager stekje, dan kan het best wat dieper geplant worden. Is het echter een plantje dat vrij stevig is, dan zou ik aanraden om niet al te diep te planten.
Begraaf in elk geval nooit meer dan de helft van de plant, anders wordt de verdere groei heel sterk gehinderd.
Wist je dat? Als tomatenplanten omvallen of scheef groeien, krijgen ze ook worteltjes op alle plaatsen waar ze de grond raken. Hierdoor krijg je soms heel brede struiken die op meer dan één plaats in de grond zitten!
Tomaten afharden voor het uitplanten
Iets wat vaak vergeten wordt, is het afharden van tomatenplanten. Afharden wil zeggen dat je de plantjes laat wennen aan de buitenlucht.
Afgelopen voorjaar had ik mooie tomatenplantjes gezaaid binnen in huis. Ik ging ze buiten uitplanten, zonder afharden… Ik denk niet dat ik al zo’n slecht idee heb gehad. Het was prachtig weer, maar wel erg warm voor de tijd van het jaar. Na enkele dagen kon je sommige plantjes amper nog terugvinden… Ze waren gewoon verschrompeld door de hitte van de zon. Slecht plan dus! Maar hoe moet het dan wel?
Wel, om te beginnen hoor je de jonge plantjes niet in één keer uit te planten van binnen naar buiten in de volle grond. Je zet ze beter stapsgewijs buiten gedurende een weekje. Ik heb me laten aanraden om de eerste dag je plantjes een uurtje buiten te zetten in de schaduw. Op dag twee zet je ze twee of drie uur buiten, opnieuw in de schaduw. Op dag drie krijgen ze voor het eerst een uurtje zon, verder nog schaduw. Dit hoeft nog niet de middagzon te zijn, om ze niet te hard bloot te stellen. Op dag vier mogen ze al twee tot drie uur in de zon. Na ongeveer een weekje opbouwen aan dit tempo, kan je ze dan op de definitieve plaats zetten.
Het voordeel van dit afharden, is dat de plantjes gewoon worden aan de hardere omstandigheden in de buitenlucht. In het bovenstaande voorbeeld is er ook steeds zon, maar hetzelfde principe pas je best toe als het slechter weer is. Vaak hebben je planten binnen een temperatuur ergens rond de 20 graden Celsius. Als je ze dan plots bij enkele graden buiten zet, gaan ze hier ook niet goed tegen kunnen! Probeer in dit geval om de plantjes eerst enkele dagen in een garage of koudere plaats in huis te zetten (waar wel nog licht is, dus liever niet in de kelder). Dit is vooral belangrijk als het buiten kouder weer is, bij warm weer is het eerste plan beter!
Tips voor het verplanten van tomaten
Tot slot geef ik graag nog enkele tips mee die van pas komen als je tomaten wil verplanten.
- Als je de tomaten wil ondersteunen met een stok, begin je hier best meteen mee. Door de stok eerst te planten, terwijl je de tomaten in de grond plaatst, zorg je ervoor dat je dit achteraf niet meer moet doen. Als de plant eenmaal wortels gevormd heeft en je dan nog een stok moet plaatsen, zal je de worteltjes gaan beschadigen. Dit kan je dus eenvoudig vermijden door meteen een stok te plaatsen!
- Zorg dat de aarde goed los is als je de stekjes in de grond zet. Zo kunnen de worteltjes gemakkelijker groeien.
- Na het losmaken van de aarde kan je hier best wat potgrond of gewoon compost in verwerken. Zo geef je de planten meteen een goede start door ze van voldoende voedingsstoffen te voorzien!
- Als je de bodem al wat laat opwarmen, gaat de start van de jonge plantjes nog beter. Door een plastic zeil over de grond te leggen, zal de warmte bijgehouden worden als de zon schijnt. Zo kan je grote temperatuurverschillen vermijden, voor een optimale start!