Compost omzetten is een klusje dat je zo nu en dan moet uitvoeren als je zelf composteert. Je hebt er wellicht al eens over gehoord, maar wat is het nu juist en hoe doe je dit? Dat bekijken we hier!
Waarom compost omzetten
Het omzetten van je composthoop kan soms erg belangrijk zij om snel en goed te composteren. De omzetting zorgt er voor dat de temperatuur in de hoop daalt, en dat de micro-organismen verse voedingsstoffen en zuurstof krijgen. Dit zorgt ervoor dat ze beter hun werk kunnen doen en je een goede omzetting van de afvalstoffen krijgt.
Veel mensen beginnen vol goede moed aan hun composthoop en gooien een berg tuinafval samen om dit te laten wegrotten. Ze vergeten hun hoop of gooien er enkel zo nu en dan wat extra afval bovenop zonder omkijken. Dit kan er echter voor zorgen dat je composteringsproces nagenoeg stilvalt en je dus wel erg lang moet wachten tot die hoop kleiner wordt… Dat lijkt me niet de bedoeling!
Een hoop die stilligt kan namelijk meerdere problemen hebben die de compostering afremmen.
Compost wordt te koud
Als een hoop lange tijd stilligt, kan een deel van het afval binnenin stilaan vrij ver verteerd zijn. Doordat de wormen en andere beestjes stilaan een groot stuk van het werk gedaan hebben, zal de temperatuur van de hoop beginnen afnemen. Er vindt nog maar weinig compostering plaats.
Het probleem hierbij is dat de delen van je afval die nog niet zo goed verteerd zijn, toch ook beginnen af te koelen. De kleine beestjes houden echter heel erg van wat warmte (maar ook niet té warm) en gaan daardoor veel minder goed werk leveren. Vergelijk het met mensen, als wij het te koud krijgen, leveren we ook minder goede prestaties op het werk!
Door de composthoop om te zetten, ga je alles goed door elkaar mengen, waardoor de vertering goed op gang blijft. Dit zorgt voor wat hogere temperaturen waardoor de beestjes zich goed voelen en blijven werken, net wat we willen!
Compost wordt te warm
Ja hoor, zonet schreef ik dat het te koud kon worden en nu te warm? Ik blaas warm en koud tegelijk! Maar toch is het echt zo: soms doen de micro-organismen zo goed hun best dat het sterk opwarmt binnenin de hoop afval. Te hard opwarmt zelfs, waardoor de compostering stilaan ook verkeerd begint te lopen.
Optimaal is een temperatuur zo rond de 60 graden, en door een te warme hoop om te zetten, zorg je dat deze weer wat hitte kan afgeven. Het omzetten kan dus zowel te warm als te koud oplossen, leuk toch?
Compost wordt te nat… of te droog
Door het omzetten zie je meteen of er te veel of te weinig vocht aanwezig is in je compost. Als een hoop te nat wordt, helpt het omzetten meteen om een deel van het vocht tussen het afval uit te halen, erg handig!
Is de hoop te droog, dan kan je meteen water toevoegen. Je kan een tuinslang gebruiken, maar ik zou eerder aanraden om snel met een gieter wat extra water tussen het afval te gieten, zo weet je beter hoeveel water je al gebruikt hebt. Een vuistregel is om de hoop ongeveer zo vochtig te maken als een uitgewrongen spons: als je hard knijpt, moet er nog net wat water uit lopen.
Wat heb je nodig om compost om te zetten
Veel heb je niet nodig, al kan je het werk wel gemakkelijker maken door over de juiste toebehoren te beschikken. Zo is het enorm handig om altijd een compostbak op overschot te hebben. Als je dit niet hebt, moet je binnen een bak beginnen woelen in de compost, wat toch een heel stuk minder comfortabel is.
Bij composteren in een compostvat kan je best een verluchtingsstok gebruiken. Deze stok is speciaal gemaakt om het afval om te zetten, dus is zeker een aanrader voor iedereen die een vat gebruikt. Je kan zeker proberen om het zonder te doen door bijvoorbeeld een riek te gebruiken, maar het werkje is toch een heel stuk comfortabeler met zo’n stok.
Tot slot is een riek echt een grote meerwaarde. Je compost omzetten met een spade of een hark is echt geen goed idee. Je krijgt hier het afval wellicht niet mee uit elkaar gehaald om het om te draaien. Dit is zo gebeurd met een riek, dus moest je deze nog niet hebben, dan lijkt dit me een goed moment om deze aan te schaffen. Eens ik een riek voor het eerst gebruikte, was ik overtuigd van de handigheid bij het composteren, en zou ik een klusje als omzetten niet meer willen uitvoeren zonder!
Hoe composthoop omzetten
Eigenlijk is het principe heel eenvoudig: de binnenkant van je berg tuinafval moet vanbuiten komen te liggen, terwijl de buitenkant naar het midden moet. Daar komt het eenvoudig gezegd op neer. Dus hoe doe je dat dan?
Omzetten in een compostvat
Als je composteert in een compostvat, kan je best gebruik maken van een verluchtingsstok. Een verluchtingsstok kan je in de compost duwen, dan eens ronddraaien en naar boven trekken om zo terug lucht door je afval te mengen. Echt omzetten doe je zo dus niet, maar vaak volstaat dit wel als je een vat gebruikt. Moest je geen verluchtingsstok hebben, is het wat lastiger. Dan kan je best proberen met een riek het afval door elkaar te halen.
Omzetten wordt echter voornamelijk gebruikt als je op een composthoop of in een compostbak werkt. Bij een bak is het echt wel het gemakkelijkst als je meer dan één bak gebruikt, waarbij je altijd één bak leeg probeert te laten. Zo kan je bij het omzetten alles van de ene in de andere bak overbrengen. Let er dan op dat je ook effectief de binnenkant van de eerste bak uiteindelijk aan de buitenkant van de tweede bak achterlaat.
Als je een grotere tuin hebt, heb je misschien wel meer dan twee bakken. Dan kan je gemakkelijk in een cirkel te werk gaan om zo bak voor bak overal de binnen- en buitenkant van elke bak om te keren. Als je een echte hoop gebruikt, kan je gemakkelijk de hoop omkeren net naast de huidige hoop.
Het omzetten kan je best met een riek doen. Met een riek steek je gewoon in de hoop en kan je heel eenvoudig een hele brok half omgezette compost opnemen en omdraaien of op een tweede hoop leggen.
Hoe vaak compost omzetten
Hoe vaker je de compost omzet, hoe sneller de vertering zal gebeuren. Nu moet je natuurlijk niet overdrijven en elke dag of elk uur gaan omzetten, dan geef je de beestjes weinig kans om alles te verteren.
Ik heb eens gelezen dat elke keer wanneer je de hoop omzet, de comosteringstijd zou halveren. Zonder om te zetten composteert het zeker ook nog, en zou het afval vergaan zijn na zo’n 18 maanden… dat is anderhalf jaar! Ik weet niet hoe het voor jou zit, maar ik heb zoveel geduld niet hoor.
Door om de vier dagen tot een week even om te zetten, kan je het afval in enkele maanden al omgezet krijgen in compost. Al hangt dit uiteraard ook wat van het afval af dat je erin gooit, niet alles vergaat even snel. Als je alles in kleine stukjes op de hoop gooit, en bijvoorbeeld geen lange takken erin verwerkt, kan je het composteren ook al een stuk versnellen.
Daarnaast hangt het ook van het weer af hoe vaak je moet omzetten. Is het heel warm weer? Dan zal de temperatuur in de hoop snel oplopen, zeker als er veel groen afval in verwerkt zit. Zit er veel bruin afval in? Dan duurt het veel langer voor de hoop te warm wordt, als dit zelfs al gebeurt. Probeer dan ook zeker wat extra groen afval toe te voegen.
In de winter duurt het ook langer voor de temperatuur te hoog wordt, dus je let best zeker ook op deze externe factoren die de temperatuur beïnvloeden.